2021 yılında yapılan “Mind-Body Practices and Self-Enhancement: Direct Replications of Gebauer et al.’s (2018) Experiments 1 and 2” (Zihin-Beden Uygulamaları ve Kendini Geliştirme: Gebauer ve arkadaşlarının (2018) Deney 1 ve 2'nin Doğrudan Tekrarları) isimli makale oldukça ilginç sonuçlar ortaya koydu.
Araştırmacıların literatürde önemli bir yere sahip olan bir araştırmayı tekrar test ettiği bu çalışma, aslında mütevazı bir felsefesi olan yoganın, kişilerin egoları üzerindeki etkisini tüm çarpıcılığıyla ortaya çıkarmayı amaçlıyor.
Öncelikle araştırmanın metodolojisinden bahsederek başlayalım.
Toplamda iki deney yapılan araştırmada, Deney 1 97 kişilik bir örneklemi kapsayan Kanadalı yoga öğrencileri, Deney 2 ise 300 kişilik Kanadalı üniversite öğrencileri üzerine odaklandı.
Her iki deneyde de kontrol ve gerekli deney koşullarının oluşturulmasının ardından deney öncesi ve deney sonrası değerlendirmeleri yapılmıştır.
Deney 1 kapsamında katılımcılar kontrol ve deney gruplarına ayrıldı. Kontrol grubundaki katılımcılar yoga seanslarından 2 saat önce, deney grubundakiler ise seanslardan hemen sonra anketleri doldurdu.
Deney 2 kapsamında da Deney 1’e benzer şekilde meditasyon öncesi ve meditasyon sonrası anketleri dolduruldu.
Katılımcılara yöneltilen anketlerde meditasyon ile ilgili kavramların ben merkezcilik, ortalamanın üstünde olma inancı, toplumsal narsisizm, özsaygı ve genel iyilik halini ölçüldü.
İki deneyde de katılımcıların büyük çoğunluğu kadınlardan oluşuyor.
İki deney için de katılımcıların demografik verilerini inceleyelim.
Deney 1’de katılımcıların %100’ünün kadın yaş ortalamalarınınsa 37.2 olduğu görülmekte.
Deney 2’deyse katılımcıların %84’ünün kadın, %16’sının erkek, yaş ortalamalarınınsa 18.7 olduğu saptanmış.
Sonuçlara göre, yoga katılımcıların kendilerini diğer yoga öğrencilerinden daha iyi görmelerine neden oluyor.
Deney 1 kapsamında yapılan analizler sonucunda araştırmacılar, katılımcıların özellikle öz benlik saygısı ve sosyal çevresinde en şefkatli kişi olduğunu düşünme (komünal narsisizm) gibi özelliklerde artış görmüştür.
Ancak, yoga pratiğinin sağladığı kendini yüceltme etkisinin, katılımcıların yoga konusundaki motivasyon ve deneyim seviyelerine göre değişiklik gösterdiği de ortaya çıktı.
Başka bir deyişle daha yüksek motivasyonlu katılımcılar, yoga pratiğinden sonra daha fazla kendini yüceltme davranışı sergilediler.
Ek olarak katılımcıların hem faydacı hem de hazcı perspektiften kendilerini daha iyi hissettikleri tespit edildi.
Araştırmacılar meditasyonun faydacı ve hazcı iyilik hâli üzerindeki etkisinin, bu pratiğin kendini yüceltme yoluyla da kısmen açıklanabileceği öne sürdü.
Deney 2’nin sonuçlarını da inceleyelim.
Araştırma kapsamında, kişilerin motivasyonunun ben merkezci olmaları üzerinde etkisi olduğu sonucuna ulaşıldı.
Meditasyon yapmanın, meditasyonla alakası olmayan durumlarda bile kişinin kendisini ortalamadan daha iyi görmesine etki ettiği gözlemlendi.
Yine 1. deneye benzer şekilde hem faydacı hem de hazcı iyi hissetme üzerinde olumlu etkisi olduğu saptandı.
Meditasyonun iyi hissetme üzerindeki faydalarının, bu pratiğin kendini yüceltme yoluyla sağladığı destekle de kısmen açıklanabileceği bulundu.
Özetle bu iki deney, yaygın inanışın aksine, yoga gibi zihin ve beden pratiklerinin kişilerin egosunu artırabileceğini gösteriyor.
Bu çalışma, yoga ve meditasyon gibi pratiklerin kişinin kendine olan güvenini ve kendini yüceltme eğilimini artırdığını gösteriyor.
Ayrıca, zihin ve beden pratiklerinin faydalarının sadece belirli becerilerle sınırlı olmadığını, genel bir özsaygı ve de ego artışı sağladığını ortaya koyuyor.
Son olarak, her bilimsel araştırmada olduğu gibi bu araştırmanın da sınırları olduğunu ve yalnızca kendi örneklemi kapsamında ana kütleye mal edilebileceğini hatırlatarak içeriğimizi noktalayalım.
Bilimle ilgili ilginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz:
