Yıldırım çarpması hepimizin bildiği gibi oldukça tehlikelidir. Ağaçları ikiye ayırır, insanları ölüme götürür ve çoğu şeye kalıcı hasar verir. Söz konusu uçaklar olduğunda ise kafalar daha da karışır.
Peki olası bir felaket senaryosunda uçağın başına neler gelir?
Uçağa yıldırım çarpması sonucunda birçok kişi, uçağın anında alevler alacağını ve yere çakılacağını düşünür.
Fakat çoğu zaman yıldırımın, böyle bir etkisi olmaz. Öyle ki bir uçak, yıldırım çarpmasından sonra bile normal şekilde çalışmaya devam eder. Aslında yıldırımlar, bulutlarda meydana gelir.
Uçaklar da bulutların arasından geçerken, bu yıldırımların hedefi hâline gelir. Aynı zamanda yıldırım çarpmasına sebep olan uçağın yapısıdır. Bu nedenle uçaklar, içindeki insanların güvenliğini tehlikeye atmamak için güçlü yıldırımlara dayanabilecek şekilde tasarlanır.
Öte yandan gökyüzündeki uçakları, oldukça güçlü yıldırımlardan koruyan aslında basit bir fizik yasasıdır.
1836’da İngiliz bilim insanı Michael Faraday, yüklü iletkenin fazla yükünün yalnızca iletkenin dışında bulunduğunu ve aynı zamanda iletkenin içindeki maddeyi etkilemediğini gözlemler.
Bunu kanıtlamak için ise metal folyo kaplı bir oda tasarlar ve ismini Faraday kafesi koyar. Bu kafes, elektrik alanına maruz kaldığında, buna tepki olarak yüzeyindeki eksi yüklü elektronlar hareket eder.
Böylece kafesin bir yanı eksi diğer yanı artı yüklü olur ve kafeste, yüzeye etki eden elektrik alanına zıt ve onu sıfırlayan bir elektrik alanı oluşur.
Yine bu kafesin özelliği, içine konan şeyin dışarıdan uygulanan elektriksel alandan etkilenmemesini sağlamaktır.
Faraday kafeslerinin uygulamaları tahmin ettiğimizden daha çeşitlidir. Örneğin mikrodalga fırınlar, fırın içindeki dalgaların çevreye sızmasını önleyen metal bir kabuğa sahiptir.
Faraday kafesi yine hastanelerde de karşımıza çıkar. Bir MRI odası korumalı olmak durumundadır. Aksi hâlde harici elektromanyetik alanlar, elde edilen tanı görüntülerini bozabilir.
Özetle uçaktayken olası bir yıldırım çarpmasından korkmanıza gerek yoktur. Faraday kafesi tekniğiyle tasarlanmış uçaklar, sizi ve uçağı yıldırımların zararlı etkilerine karşı korur.
Uçaklarla ilgili ilginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz:
